1. Reklam Yasağı Hakkında
Hekimlik uygulamalarının temel esaslarını belirleyen 1219 sayılı Tababet ve Şuabatı Sanatlarının Tarzı İcrasına Dair Kanun’un (bundan sonra “1219 sayılı Kanun”) 40. maddesi şu şekildedir:
“İcrayı sanat eden diş tabipleri ve dişçiler hasta kabul ettikleri mahal ile muayene saatlerini bildiren ilanlar tertibine mezun olup diğer suretlerle reklam ve saire yapmaları memnudur.”
Ayrıca diş hekimlerinin de tabi olduğu Tıbbi Deontoloji Tüzüğü’nün 9. maddesinde şu hükme yer verilmiştir:
“Tabip ve diş tabibi, gazete ve sair neşir vasıtaları ile yapacağı ilanlarda ve reçete kağıtlarında, ancak ad ve soyadı ile adresini, Tababet İhtisas Nizamnamesine göre kabul edilmiş olan ihtisas şubesini, akademik ünvanını ve muayene gün ve saatlarını yazabilir. Muayenehane kapılarına veya binaların dışına asılacak tabelaların ebadı ve adedi, mahalli tabip odaları tarafından tesbit edilebilir. Tabipler ve diş tabipleri,tabip odalarının bu husustaki kararlarına riayet etmekle mükelleftirler. Tabelalarda en çok iki renk kullanılabilir. Işık verici vasıtalarla tabelaları süslemek yasaktır.”
Görüldüğü üzere işbu genel düzenlemeler diş hekimlik mesleğine ve diş tedavi kurumlarına ticari bir görünüm verilmesini ve bu alanda reklam yapılmasını tartışmaya yer bırakmayacak şekilde yasaklamaktadır. Tabii ki söz konusu maddelerden anlaşılacağı üzere tanıtım yapmakta bir beis yoktur. Bununla birlikte yapılacak olan tanıtım ise isim ve lokasyonla sınırlı kalmaktadır.
Açık reklamlarla birlikte örtülü reklamlar da yasaklanmaktadır. Bununla birlikte örtülü reklamların gizli bir şekilde yapılması ve anlaşılmaması durumunda doğal olarak buna müdahale edilmesi de düşünülemeyecektir.
2. Disiplin Cezaları
Türk Dişhekimleri Birliği ve Dişhekimleri Odalarının Disiplin Yönetmeliği’nin (bundan sonra “Disiplin Yönetmeliği”) 8. maddesinde hangi fiillerin para cezasını gerektireceği hüküm altına alınmış ve şu haller reklamlarla alakalıdır:
“a) Reçete kağıtları, el ilanları, promosyon malzemeleri ve benzeri araçlarla reklam yapmak veya sanal ortamlar da dahil olmak üzere her türlü iletişim araçlarında reklam amacına yönelik veya haksız rekabeti sağlayıcı yazılar yazmak, yazdırmak veya açıklamalarda bulunmak; çalıştığı veya ortağı olduğu kuruluş veya şirket aracılığı ile anılan eylemlerin yapılmasını sağlamak veya yapılmasına göz yummak, … f) (Değişik:RG-22/10/2013-28799) Muayene veya tedavi ücreti üzerinden reklam yahut propaganda yapmak.”
Disiplin Yönetmeliği’nin 5. maddesinin birinci fıkrasının (c) bendinde para cezası “bölgesinde o yıl uygulanan muayene ücretinin on katından az, elli katından fazla olmamak üzere verilecek” ceza olarak belirlenmiştir. İlk verilen cezada TDB’nin bir alt ceza vermeye takdir yetkisi vardır, ama bu tamamiyle keyfi bir durumdur, kesin bir kural değildir.
Disiplin Yönetmeliği’nin 12/A maddesinde ise şu vardır:
“Olayların niteliğine ve ilgilinin kişisel ve mesleki durumuna göre disiplin kurulları, Yönetmelikte öngörülene göre bir alt veya bir üst ceza verebilir.”
Buna göre aynı cezanın birden fazla işlenmesi durumunda ya da ilk defa işlendiğinde dahi daha ağır cezalar verilebilir.
Şu kadar ki disiplin cezaları ağırlığına göre sırasıyla şöyledir: Uyarma, kınama, para cezası, meslekten geçici men ve meslekten sürekli men.
3. Sonuç Olarak
Instagram üzerinden veya farklı sanal mecralarda fiyat bildiren reklamların yapılması yasaktır ve ağır para cezasına çarptırılma olasılığı mevcuttur. Ayrıca TDB’nin sosyal medyayı kullanma kılavuzu bulunmaktadır ve burada da kesinlikle fiyat belirten, rekabete yol açan veya herhangi tarzda promosyon ve reklam hizmeti veren yayınların yapılması yasaklanmaktadır.